Zona Tedavisi Nasıl Yapılır?

Zona tedavisi yapılırken doktor hastanın durumuna göre bir tedavi programı belirlen. Zona aslında kesin tedavisi olmayan bir hastalıktır ve tedavinin amacı hastada ortaya çıkan belirtileri hafifletmektir. Doktorun vereceği antiviral ilaçlar hastanın iyileşme sürecini hızlandırır. Zona tedavisi için erken tanı koymak ve hastanın 72 saat içinde antiviral ajan almaya başlaması önemlidir. Bunun yanında sinir değişikliklerini dengelemek adına B vitamini kompleksleri, krem ya da ağrı kesici ilaçlar doktor tarafından verilebilir. Zona teşhisi konulduğunda özellikle dikkat etmeniz gereken konular vardır. Kısa zamanda iyileşmek için istirahat etmek, bol sıvı tüketmek önemlidir. Kişinin beslenmesine de dikkat etmesi ve alkol tüketiminden uzak durması gerekir. Zona genellikle iki ile altı hafta boyunca devam edebilir. Bu zamanın sonunda kendiliğinden geçer. Bu süreci hızlandırmak ve ortaya çıkan belirtilerin vücuda fazla zarar vermesini önlemek için doktorun önerdiği tedavi uygulaması yapılır.

Zona Nedir?

Zona hastalığı ağrılı kızarıklıklara neden olan bir sinir enfeksiyonudur. Viral kaynaklı ve bulaşıcı olan bu hastalık vücudun farklı yerlerinde kızarıklıklarla ortaya çıkar. Genellikle hastalarda sol ya da sağ tarafını saran şekilde tekli kabarcık şeridi oluşmasına neden olur. Zona, suçiçeği hastalığıyla aynı virüsten oluşur. Varicella Zoster adı verilen bu virüs suçiçeği geçirmiş bir kişinin yıllar sonra zona hastalığının belirtilerini yaşamasına neden olabilir. Virüs uzun zaman kişinin omuriliği ve beynine yakın dokularda inaktif olarak yaşar ve virüs aktif hale geçerse zona hastalığı ortaya çıkabilir. Özellikle bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar ve aşırı stres zonayı tetikleyen durumlardır. Kişinin hayatını tehdit eden bir hastalık değildir ama ağrılı bir süreç yaşamasına neden olabilir. Aşı kişilerin zona olmasını önleyici bir etkendir. Erken tedaviyle acılı süreç hafifletilebilir ve kişide oraya çıkabilecek farklı rahatsızlıkların önüne geçilebilir.

Topuk dikeni tedavisi nasıl yapılır? Yazısına göz atabilirsiniz.

Zona Nasıl Teşhis Edilir?

Zona’nın teşhis edilmesi için hastada oraya çıkan belirtiler doktor tarafından değerlendirilir. Hastanın şikayetleri ve fiziksel muayenenin ardından rahatlıkla tanısı konulabilir. Kesin tanı koymak için hastanın vücudunda olan döküntülerden kazıntı ya da kabarcıklardan sıvı alarak test etmek mümkündür. Öncelikle doktor tarafından zona hastalığına özgü veziküler döküntüler kontrol edilmelidir. Bunun yanında polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) yöntemiyle akciğer veya beyin omurilik sıvısından örnekler alınarak virüse dair kalıtım unsurları incelenebilir. Tanı için hastaya biyokimyasal kan analizleri yaptırılabilir. Kan testlerinde virüse karşı oluşmuş olabilecek antikorların varlığı değerlendirilir. Enfeksiyon hastalıkları bölümüne başvuran kişinin tanısı konulduğunda doktorun uygulayacağı tedavi başlatılır.

Zona Hastalığı Neden Olur?

Zona hastalığının nedeni suçiçeği hastalığını ortaya çıkartan Varicella Zoster virüsüdir. Daha önce suçiçeği hastalığını geçirmiş kişiler zona hastalığına yakalanabilir. Kişi suçiçeği geçirip iyileştiğinde virüs sinir sistemine yerleşebilir. Uzun yıllar sinir sisteminde uykuda kaldıktan sonra aktif hale gelebilir. Virüs aktifleştiğinde kişinin cildinde sinir yolları boyunca görülen zona hastalığına neden olur. Suçiçeği aşısı olmuş kişiler çoğunlukla bu hastalıktan korunur ama nadiren de olsa bu kişilerde zona ortaya çıkabilir. Fakat bu virüsle hiç karşılaşmamış olan kişilerde zona görülmesi mümkün değildir. Virüsün tekrar aktif hale gelmesinde kişinin yaşlanması ve bağışıklık sisteminin zayıflaması etkili olur. Zona olan kişiler virüsü başkalarına da bulaştırabilir fakat bulaşma sonucunda zona oluşmaz. Bulaşan kişi suçiçeği hastalığını geçirebilir. Zona hastalığının ortaya çıkmasında etkili olabilecek nedenlerden bazıları şunlardır:

• AIDS ya da kanser gibi bağışıklık sisteminin zayıflaması neden olan hastalıklar.
• Kişiye uygulanan kanser tedavisi uygulamaları.
• Kişinin 50 yaşının üzerinde olması.
• Organ nakli işlemi sonrasında organ reddini engellemek için uygulanan bağışıklık baskılayıcı ilaçlar.

Suçiçeği geçirmiş bir kişinin genellikle yaşlılık döneminde olmakla birlikte hayatının herhangi bir döneminde zona hastalığı ortaya çıkabilir. Zona tedavisi için doktorun tanısı eşliğinde ilaç kullanımı başlar. Çoğu kişi sadece bir tek zona olur ve hastalık iki- altı hafta süre içinde kendiliğinden geçer.

Zona Belirtileri Nelerdir?

Zona belirtileri özellikler döküntülerin oluştuğu yerlerde hissedilir. Döküntülü bölgelerde yanma, kaşıntı, karıncalanma ve batma gibi durumlar görülür. Bazı hastalarda bu şikayetler çok şiddetli şekilde hissedilebilir. Zonadan etkilenen deride kırmızı yama şeklinde bir kızarıklık oluşur. Başlangıcından 1-5 gün sonra bunlar döküntülere ve ardından içi sıvı dolu kabarcıklara dönüşmüş olur. Nadir de olsa karakteristik zona döküntüleri görülmeyebilir. Döküntüler suçiçeğine benzer ve yüz, boyun, sırt, kalça, gövde gibi alanlarda görülür. Vücudun sadece bir yarısında ortaya çıkar. Bölgesel ağrılar hastalıkta fark edilebilecek ilk belirti sayılır. Zona hastalığında döküntülere ek olarak oluşabilecek belirtiler şunlardır:

• Ateş
• Baş ağrısı
• Işığa karşı hassasiyet
• Kas güçsüzlüğü
• Üşütme
• Titreme
• Döküntü bölgesinde hassasiyet

Döküntü ve sıralanan şikayetlerin yanın acil müdahale gerektiren durumlarla karşılaşılabilir. Şiddetli bir seyir izleyebilen belirtiler şunlardır:

• Gözde oluşabilecek belirtiler
• İşitme kaybı, kulak ağrısı, tat duyusunun kaybı gibi belirtiler
• Döküntülerde oluşabilecek ikincil bir bakteriyel enfeksiyon görülmesi

Zona Nasıl Önlenebilir?

Zona hastalığının önlenmesine yardımcı aşılar vardır. Zona hastalığından korunmak için uygulanacak aşılar suçiçeği ve zona olarak iki tanedir. Bu aşılar hakkındaki bilgiler şu şekildedir:

• Suçiçeği Aşısı: Çocukluk döneminde rutin olarak yapılan bir aşıdır. Hiç suçiçeği geçirmemiş yetişkinler de bu aşıyla korunabilir. Aşı suçiçeği ve zona hastalıklarının oluşmayacağının garantisini vermez. Fakat hastalığın şiddetli geçmesini önler.
• Zona Aşısı: Zonanın ortaya çıkmasını ve şiddetli şekilde gelişmesini önlemek için uygulanabilir. 50 yaş üstü ve 60 yaş üstü olan kişilere uygulanabilecek iki çeşit aşı vardır.

Sinüzit tedavisi nasıl yapılır? Yazısını inceleyebilirsiniz.

Zona Bulaşıcı Bir Hastalık Mıdır?

Zona hastalığının bulaşıcılığı vardır ama bulaştığı kişide zonaya neden olmaz. Virüs başka bir kişiye geçtiğinde suçiçeği olmasına neden olabilir. Bulaşma açık yaralara doğrudan temasla oluşur. Bu nedenle özellikle hamile, yeni doğan ve bağışıklık sistemi zayıf kişilerin zona hastalarıyla temas engellenmelidir. Bulaşma yaşandıktan sonra suçiçeği aşısı olmamış ya da hastalığı geçirmemiş olan kişilerde suçiçeği hastalığı ortaya çıkabilir.

Zona Hastalığı Tekrarlar Mı?

Zona hastalığının tekrarlaması her zaman karşılaşılan bir durum değildir. Ama nadir de olsa zona tekrarlayabilir. Virüs hastanın vücudunun terk etmediyse bazı vakalarda tekrarlayabilir. Hastalığı erken yaşta geçirmiş biri yaşlandıktan sonra tekrar zona olabilir. Genellikle 50 yaşından sonra görülen bir hastalıktır. Çocukluk döneminde çok nadir görülür. Aşırı stres, bağışıklığın zayıflaması, kronik hastalıklar, kanser tedavileri bu hastalığın görülmesinde etkili olur.

Zona Hastalığında Ortaya Çıkabilecek Komplikasyonlar Neler?

Zona hastalığında oluşabilecek komplikasyonlar kişini hastalığı geçirme sürecini zorlaştırır. Zona tedavisi kişinin belirtilerine göre değişiklik gösterebilir. Komplikasyonlardan biri döküntü ve kabarcıkların geçmesinin ardından ağrının bir süre daha devam etmesidir. Post- Herpetik Nevralji ismi verilen bu durumda hasarlanmış olan sinirler beyine abartılı ya da hatalı şekilde ağrı mesajı yollar. Bunun dışında göz çevresinde ve içinde oluşabilecek Oftalmik Zona kalıcı görme kaybına neden olabilir. Göz ve çevresinde belirti olduğunda acil müdahale edilmesi gerekir. Zona sinirleri etkilediği için sinirlerde oluşan hasarlar farklı komplikasyonların gelişmesine neden olabilir. Yüz felci, işitme sorunları, denge problemler ortaya çıkabilir. Aynı zamanda doğru tedavi edilmezse ciltte bakteriyel enfeksiyon gözlemlenebilir.