İshal Tedavisi Nasıl Yapılır?

İshal tedavileri hastaların görmüş olduğu belirtilerin şiddetine ve süresine göre değişiklik gösterir. Yaygın olarak görülen akut ishal genellikle birkaç gün sürdüğü için tedaviye gerek duyulmaz. Bu durumda hastalar sıvı ve besin takviyesi ile ishali atlata bilmektedir. Kronik ya da geçmeyen ishal vakalarında ise belirtilerin şiddetine göre ishal tedavisi uygulanır. Bu tedavide reçeteli ya da reçetesiz satılan ilaçlar ile semptomları hafifletmek mümkündür. İshalin altında yatan bir bakteri ya da enfeksiyon hastalığı bulunuyor ise hastaların antibiyotik kullanması gerekmektedir. İshale sebep olan hastalık tedavi edildiği sürece ishal de iyileşmektedir.

İshal Neden Olur?

İshalin oluşma sebebine birçok faktör neden olarak gösterilir. İshal (diyare), özellikle bağırsaklarda olmak üzere sindirim sisteminde su emiliminin azalması ve su salınımının artması nedeniyle ortaya çıkar. Laktoz intoleransı diyare nedenlerine örnek teşkil eder. Laktoz intoleransı, süt şekeri olarak da bilinen laktoza karşı hassas sindirim sistemine sahip kişilerde şişkinlik, aşırı gaz ve sulu dışkılama şikayetleri ile seyreden bir rahatsızlıktır.

Enfeksiyon hastalıklarına bağlı olarak da ishal ortaya çıkabilir. Virüs ya da bakteriler gibi çeşitli bulaşıcı hastalık etkenleri, bağırsak çeperinde harabiyete neden olarak sindirim sisteminde su emilimini engelleyici özellik gösterebilir.

İshal olguları akut, kronik, enfeksiyon hastalığına bağlı ya da enfeksiyonla ilişkili olmayan olmak üzere 4 farklı grupta değerlendirilir. Akut ishal, sulu dışkılama şikayetinin 2 haftadan daha kısa sürdüğü durumlara denir. Zararlı bir mikroorganizmaya ya da virüslere bağlı olarak oluşan enfeksiyöz ishal, akut ishal nedenlerinin başında gelir.

İshal Oluşumundaki Faktörler

İshal oluşumundaki risk unsurları şu şekilde sıralanabilir:

• Bağırsak enfeksiyonları: Virüsler, bakteriler, parazitler ve diğer mikroplar;
• Gıda zehirlenmesi
• Bebeklerde ve çocuklarda diş çıkarma;
• Bazı gıdalara karşı hassasiyet (intolerans, alerji);
• Gereğinden fazla meyve ve meyve suyu (özellikle elma ve üzüm) tüketimi ve diğer ishal yapıcı gıdalar;
• Antibiyotik tedavisi;
• Üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları;
• Doğuştan gelen  metabolik hastalıklar;
• Çeşitli sindirim sistemi rahatsızlıkları;
• Son olarak mesane ya da mide operasyonları.

Gastrit tedavisi nasıl yapılır? Yazısını inceleyebilirsiniz.

İshal Belirtileri Nelerdir?

İshal (diyare) semptomları genellikle karakteristik ve çok çeşitlidir. Bu belirtiler aşağıdaki gibi verilmiştir:

• Sulu dışkı yapma;
• Dışkılama sıklığının artması;
• Dışkı miktarının artması;
• Sümüksü ya da kanla karışık dışkı;
• Kusma veya mide bulantısı;
• Karın ağrısı;
• Huzursuzluk.

Sıvı kaybı (dehidrasyon), ishal olgularında karşılaşılabilecek bir diğer önemli belirtidir. Dehidrasyona müdahale edilmemesi ciddi sonuçlar doğurabileceği için hastalar bu konuda dikkatli olmalıdır. Halsizlik, ağız içi gibi mukozal bölgelerde kuruluk, çarpıntı, baş ağrısı, sersemlik, artmış susuzluk hissi ve idrar çıkışında azalma gibi belirtiler bir kişide dehidrasyon oluştuğuna işaret ediyor olabilir. Ve bu gibi durumları yaşayan hastalar ishal tedavisi için hastaneye gitmelidir.

İshal yılın her mevsimi olabilir. Ancak yazın yiyeceklerin daha çabuk bozulması, tatil yerlerinde hijyenik kuralların tam uygulanamaması ve beslenme alışkanlıklarının değişmesi sebebi ile daha sık görülür.

İshalin Bulaşma Şekilleri Nelerdir?

İshal (diyare) hastalığının bulaşma şekli stabildir. Enfeksiyon en fazla dışkının ağız ve el teması yolu ile bir başkasına geçer. Aynı zamanda uzun süre bekletilmiş besinler, uygun şekilde hazırlanmamış konserveler ve iyi pişirilmemiş yiyecekler, kaynağı belli olmayan içme suları gibi çeşitli gıdalar birçok mikrobu bünyesinde barındırarak ishale neden olur. Gıdalar sebebi ile ortaya çıkabilecek ishalde korunmak için uygulanabilecek çeşitli uygulamalar mevcuttur. Bunlar şu şekildedir:

• Yemek hazırlama süreci içerisinde hijyen kurallarına dikkat edilmesi ve ürünlerin iyice yıkanması.
• Yemeğin pişirilmesi ile servis edilmesi arasındaki sürenin kısa tutulması.
• Öğün sonrasında kalan gıdaların uygun koşullar altında buzdolabında saklanması.

Kronik İshalin Nedenleri Nelerdir?

Kronik ishalin (diyare) sebepleri bazı hastalıklara bağlı olabileceği gibi bakteri ve parazitlere de bağlıdır. Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi bazı iltihabi bağırsak hastalıkları, kronik sulu dışkılamaya sebep olabilir. Bu hastalıklarda dışkıda kan olması ve yoğun karın ağrısının varlığı, sulu dışkılamaya eşlik edebilecek belirtiler arasındadır.

Gaita incelemeleri ile birlikte hastanın dışkısında iltihabi yanıt oluşumu için görevli beyaz kan hücrelerinin varlığı araştırılabilir. Aynı zamanda çeşitli bakteriyel ve parazitik enfeksiyon hastalıkları da kronik ishale neden olabilir. Bu hastalıkların tanısı için hastanın gaita kültürü istenebilir. Bu testte, hastanın dışkısında var olup sonrasında laboratuvarda üreme gösteren herhangi bir mikroorganizmanın varlığı incelenmektedir.

Yağlı ve sulu dışkılama kronik pankreatit (pankreas iltihaplanması) durumunda ortaya çıkabileceği için dikkatli olunması gerekir. Kronik pankreatit dışında çölyak hastalarında da yağlı ve sulu dışkılamaya sık olarak rastlanılır.

Bu nedenler dışında beslenme ile alınan gıdalar ve bu gıdalara vücudun tepkisi de ishal oluşumu ile sonuçlanabilir. Örnek olarak glüten enteropatisi olarak bilinen çölyak hastalığında, glüten içeren unlu mamul ve türevi gıdaların tüketimi ile birlikte ishal oluşabilir.

Sistit tedavisi nasıl yapılır? Yazısına da göz atabilirsiniz.

İshal Tedavisi Nasıl Yapılır?

İshal (diyare) tedavisinin yapılması için birçok farklı yöntem bulunmaktadır. Nedenleri farklı olsa bile ani başlangıçlı ishallerde tedavi yaklaşımları hemen hemen aynıdır. Özellikle ishal olan bebeğe doktor onayı olmadan antibiyotik ya da diğer ilaçlar verilmemelidir. Küçük çocuklarda ishal, özellikle kusma varlığında büyük su kayıplarına yol açtığından 5 ila 7 gün içinde düzelebilecek olan bağırsak enfeksiyonu, yeterli su verilmediği takdirde öldürücü dahi olabilmektedir.

İshal tedavisinde susuzluğu önlemek için bir sıvı tüketmek oldukça önemlidir. İshalli bebekte hem sıvı ihtiyacının hem de kalori alımının sağlanması gerekmektedir. Yağsız çorba, pirinç suyu ile ve seyreltilmiş sütle hazırlanmış muhallebi, ayran, elma suyu gibi sıvılar susuzluğu önlemek ve kalori ihtiyacını karşılamak için verilebilir.

Ciddi seyirli ishal olgularında hastalara damar yoluyla sıvı verilmesi gerekli olabilir. Altta yatan nedenin bakteriyel bir enfeksiyon olarak tespit edildiği vakalarda ise antibiyotik tedavisine başvurulur.