Huzursuz Bağırsak Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Huzursuz bağırsak sendromu semptomları değişken olup her hastada farklı şiddette yaşanabilir. En yaygın görülen huzursuz bağırsak sendromu  belirtileri şu şekildedir:

• Dışkılama sonrası tamamen ya da kısmen ortadan kalkan karın ağrısı, kramp veya şişkinlik
• Aşırı gaz
• İshal veya kabızlık
• Dışkıda mukus

Huzursuz bağırsak sendromu olan hastalar, zaman zaman belirti ve şikâyetlerin daha kötü olduğu ataklar ve tamamen kaybolduğu istirahat dönemleri yaşamaktadır.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Nedenleri

Huzursuz bağırsak sendromu sebebi kesin olarak bilinmemektedir. Fakat gelişmesinde rolü olduğu düşünülen çeşitli durumlar şu şekildedir:

Bağırsak Kaslarındaki Anormal Kasılmalar: Bağırsakların duvarları, yiyecekleri sindirim kanalından geçirirken kasılan kas katmanlarıyla kaplıdır. Normalden daha fazla ve uzun süren kasılmalar, gaz, şişkinlik ve ishale sebep olabilir. Zayıf kasılmalar ise yiyecek geçişini yavaşlatarak sert ve kuru dışkılamaya sebep olabilmektedir.

Sinir Sistemi Anormallikleri: Sindirim sisteminde bulunan sinirlerdeki anormallikler, karın gaz veya dışkıya bağlı olarak gerildiğinde normalden daha büyük bir rahatsızlığa neden olabilir. Beyin ve bağırsaklar arasında zayıf koordine edilmiş sinyaller, vücudun sindirim sürecinde meydana gelen değişikliklere aşırı tepki vermesine neden olarak ağrı, ishal veya kabızlık gibi şikayetlere yol açabilmektedir.

Bağırsaklarda İltihaplanma: Bazı hastaların bağırsaklarında normalden fazla sayıda bağışıklık sistemi hücresi vardır. Aşırı bağışıklık sistemi tepkisi iltihaplanmaya neden olarak ağrı ve ishale neden olmaktadır.

Ağır Enfeksiyon: Huzursuz bağırsak sendromu, bakteri veya virüslerin neden olduğu şiddetli bir ishal patlamasından sonra gelişebilir. Ayrıca bağırsaklardaki bakteri florasındaki dengenin bozulması sonucunda görülen fazla bakteri üremesi ile de ilişkili olabilir.

Bağırsaktaki Yararlı Bakterileri Sayısında Değişiklikler: Mikroflora, bağırsaklarda bulunan ve sağlıkta kilit rol oynayan yararlı bakterilerdir. Araştırmalarda spastik kolon hastalığı olanlarda mikroflorada bozulma görülmüştür.

Midede gaz sıkışması belirtileri nelerdir? Yazısını inceleyebilirsiniz.

Doktora Ne Zaman Gidilmelidir?

Doktora gitmek için, bağırsak alışkanlıklarında veya İBS’nin belirtilerinde kalıcı bir değişiklik ortaya çıkması durumda olmalıdır. Çünkü bu işaretler kalın bağırsak kanseri gibi daha ciddi bir durumun  göstergesi olabilir. Vakit kaybetmemek için doktora gidilmesi gereken belirtiler şu şekildedir:

• Kilo kaybı
• Geceleri ishal
• Rektal kanama
• Demir eksikliği anemisi
• Açıklanamayan kusma
• Yutma zorluğu
• Gaz çıkarma veya dışkılama ile geçmeyen karın ağrısı

Huzursuz Bağırsak Sendromunu Tetikleyen Faktörler

Huzursuz bağırsak sendromu tetikleyen durumlar şu şekildedir:

Bazı Gıdalar: İBS’de gıda alerjisi veya intoleransının rolü tam olarak anlaşılamamıştır. Gerçek bir besin alerjisi nadiren huzursuz bağırsak sendromuna neden olur. Ancak birçok insan buğday, narenciye, fasulye, lahana, gazlı içecekler, süt ve süt ürünleri de dahil olmak üzere belirli yiyecek veya içecekleri tüketimi sonrası artış gözlenir.

Stres: İrritabl bağırsak sendromlu çoğu kişi, artan stres dönemlerinde daha şiddetli veya daha sık belirti yaşanmaktadır.

Hormonlar: Kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha fazla görülür. Bu da hormonların huzursuz bağırsak sendorumu hastalığının tetiklenmesinde etkili olduğunu düşünülmektedir.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Kimlerde Görülür?

Huzursuz bağırsak sendromu görülen kişiler zaman zaman huzursuz bağırsak sendromu belirtileri görülür. Fakat bazı risk gruplarında hastalığın görülme olasılığı daha fazladır. Bu grup şu şekildedir:

• 50 yaş altı bireylerde görülme sıklığı 50 yaş üstüne göre iki kat daha fazladır.
• Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür.
• Ailede spastik kolon öyküsü olanlarda daha sık rastlanır. Bu da genetik faktörlerin hastalıkta rolü olduğunu gösterir.
• Ruhsal sağlık problemi olanlarda daha fazla rastlanır. Anksiyete, depresyon gibi psikiyatrik sorunlar irritabl bağırsak sendromu riskinde artışa neden olur. Cinsel, fiziksel veya duygusal kötüye kullanım öyküsü olanlarda da sıklık artmaktadır.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Tedavisi

Huzursuz bağırsak sendromu iyileştirmesi, tüm hastalarda tedaviyle belirtileri kontrol altına almak mümkündür. Fakat herkeste işe yarayan tek bir tedavi yöntemi yoktur. Hastaya uygun doğru tedavi planını bulmak için doktorla birlikte çalışma yapmak önemlidir. Tedavide belirtileri tetikleyen faktörlerden kaçınmak, sağlıklı bir beslenme düzenli oluşturmak ve egzersiz yapmak gibi yaşam tarzı değişiklikleri ön plandadır. Antispazmodik ilaçlar, bağırsaktaki kasları gevşeterek karın kramplarını ve ağrılarını azaltır. Yığın oluşturan müshil ilaçları kabızlık tedavisi için kullanılabilir. İshal için bağırsak kaslarının kasılmalarını yavaşlatan ilaçlar kullanılabilir. Trisiklik antidepresan genellikle karın ağrısı ve krampları azaltmaya yardımcı olur. Kadınlarda şiddetli ishal, baskın İBS için alosetron, kabızlık baskın İBS için lubiprostone isimli ilaçlar kullanılabilir. Bunlar, diğer yaşam tarzı veya terapötik müdahalelerin başarısız olduğu durumlarda son tedavi seçeneği olarak kullanılır. Çeşitli psikoterapi yöntemleri de tedavide başarılı bir şekilde uygulanmaktadır.

Huzursuz Bağırsak Sendromuna İyi Gelen Durumlar

Huzursuz bağırsak sendromuna iyi etkileyen diyet, aktivitelerdeki birkaç temel değişiklikle birlikte, huzursuz bağırsak sendromuna iyi gelir. Şikayetlere iyi gelen ve belirtileri azaltmaya yardımcı olabilecek bazı ipuçları şu şekildedir:

• Meyveler, sebzeler, kepekli tahıllar, baklagiller ve fındık gibi lifli yiyecekler İBS’de görülen kabızlığa iyi gelmektedir.
• Azar azar ve sık yemek yemek şikâyetleri hafifletmede etkilidir.
• Yiyecekleri yavaş yavaş, uzun süre çiğneyerek yemek gaz şikâyetine iyi gelmektedir.
• Düzenli egzersiz yapmak mutluluk hormonu olarak bilinen endorfin ve serotonin salınımını artırarak stresle başa çıkmaya yardımcı olmaktadır.

Gastrit tedavisi nasıl yapılır? Yazısına da göz atabilirsiniz.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Diyeti

Huzursuz bağırsak sendromu perhizi için uygulanabilecek herkeste etkili özel bir diyet bulunmamaktadır. Fakat hastalık belirtilerini kontrol altına almak için yapılabilecek uygulamalar vardır. Yiyecekleri taze malzemelerle evde hazırlamak, hastalar yedikleri besinler ve belirtileri yazarak tetikleyen yiyecekleri tespit edebilirler. Böylece ilgili yiyeceklerden uzak durarak belirtilerde hafifleme elde edebilirler. Ev yapımı lahana turşusu, ev yoğurdu, tarhana gibi probiyotikler etkili olabilir. Hızlı yemek şikâyetleri artırabileceğinden yiyecekler iyice çiğneyerek yavaş yavaş yenmelidir. Düzenli yulaf ve keten tohumu tüketimi huzursuz bağırsak sendromu belirtilerini hafifletebilir. Lahana, brokoli, karnabahar, brüksel lahanası, fasulye, soğan, kuru meyveler gibi sindirimi zor besinlerin azaltılması gereklidir.