Böbrek Taşı Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Böbrek taşı ameliyatı, böbrek ve üreter taşlarının alınması veya kırılmasını amaçlayan, artık eskisine göre minimal invaziv ile yapılan ameliyattır. Eskiden büyük bir açık ameliyatla böbreğe ulaşarak yapılırken, teknolojinin gelişimiyle küçük bir delik açılarak veya idrar kanalından girilerek, dışarıdan kesi olmadan yapılmaktadır. Böylece hasta 1-2 gün içerisinde taburcu olabilmektedir.

Ameliyatın şekli, böbrek taşının büyüklüğüne ve cinsine, hastanın risk faktörleri arasında bulunan kalp hastalığının olup olmamasına, kan sulandırıcı kullanıp kullanmamasına, böbrek fonksitonuna ve daha önce ameliyat geçirip geçirmemesine bağlı olarak kararlaştırılır.

Böbrek taşı ameliyatı “perkütan nefrolitotomi” adı verilen küçük bir deliğin açılmasıyla yapılan ameliyat ve “retrograd intrarenal cerrahi – RIRS” yani tamamen idrar kanalından girilerek yapılan cerrahi müdahale olmak üzere ikiye ayrılır.

Perkütan Nefrolitotomi ameliyatı, hastanın sırtına yakın bir bölgesinden röntgen yardımıyla taşın yerinin tespit edilmesi sonrasında ufak bir delik açılarak yapılır. Delikten tüp yardımıyla nefroskop adı verilen dürbün ile girilir. Taş, küçük parçalara ayrılarak tüp yardımıyla dışarıya çıkarılır. Ameliyat sonrasında böbreğin kendisini onarması adına daha küçük bir tüp olan nefrostomi yerleştirilir ve 1-2 gün içinde çıkartılarak hasta taburcu edilir. Bu tür ameliyat, 2 cm ve üzeri taşlarda yapılır.

Retrograd Intrarenal Cerrahi’de (RIRS)fleksibl üreterorenoskop adı verilen ince ve yumuşak dürbün ile idrar kanalından girilerek, cihazın içinden geçen lazer probuyla taş kum haline getirilir. Bu işlemde herhangi bir dış kesi olmadığı için hasta 1 gün içinde taburcu edilebilir.

Böbrek Taşı Ameliyatı Ne kadar Sürer?

Böbrek taşı ameliyatı süresi, hastada bulunan taşın konumu ve taş sayısına göre değişiklik göstermekte olup ortalama olarak 2-3 saatlik bir işlemdir.

Böbrek Taşı Ameliyatı Öncesindeki Hazırlıklar Nelerdir?

Böbrek taşı ameliyatı öncesi, anestezi doktoru muayenesi sırasında kan testleri, akciğer filmi ve kalp eketronuzu yapılır. Hastaya idrar testi yapılarak, enfeksiyon bulunup bulunmadığı kontrol edilir. Operasyon öncesinde tansiyon, şeker ve kalp ilaçları doktora danışılarak kullanılmalıdır. Genel anestezi sebebiyle operasyondan 6-8 saat öncesinde su ve gıda tüketimi durdurulması gerekir. Kan sulandırıcı ilaçlar operasyon tarihinde 7-10 gün öncesinden kesilmelidir.

Böbrek Taşı Ameliyatı Kaç Günde İyileşir?

Böbrek taşı ameliyatı sonrası iyileşme süreci, yapılan ameliyatın türüne, ameliyat sonrası kanama olup olmamasına, böbreğin fonksiyonuna ve hastada başka kalp, akciğer hastalıkları bulunup bulunmamasına göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak eski açık ameliyatların aksine, hasta 1-2 gün içerisinde taburcu olarak gündelik hayatına geri dönebilir.

Ameliyat sonrası taşın kırılması ardından kalan kum parçalarının atılması sırasında hissedilebilecek ağrı ve böbrekte iyileşme sürecinde devam edebilen kanamalar hastanede yatış süresini uzatabilir. Taburcu olan hasta günlük hayatına dönebilir ve istediğini yiyip içebilir.

Kıl dönmesi ameliyatı nasıl yapılır? Yazısını inceleyebilirsiniz.

Böbrek Taşı Ameliyatı Riskleri Nelerdir?

Böbrek taşı ameliyatı riskleri arasında böbreğin çok kanlı bir organ olması ve ameliyatta kanama olması riski önemli bir yere sahiptir. Hastada ateş, idrar kanalından idrar kaçağı görülebilir. Ayrıca, ameliyat ile parçalanmış taştan kalan taş parçalarının kendiliğinden düşmesine bağlı ağrı yaşanabilir. Ameliyatın kötü yapılması, hassas olan idrar kanallarının zedelenmesine veya delinmesine sonrasında da darlık oluşmasına sebep olabilir.

Ayrıca bazen uzun sürebilecek bir ameliyat olmasından dolayı anestezi riski de bulunur.

Ameliyat sırasında taşın yerini tespit etmek için röntgen çekilmesi ve radyasyona maruz kalınması, hamile hastalar için de risk oluşturur.

Böbrek Taşı Neden Oluşur?

Böbrek taşı oluşumu birçok nedenle tetiklenebilir. Her böbrek taşı birbirinden farklı olduğu için böbrek taşı oluşumuna sebep olan farklı faktörler bulunur. Böbrek vücuttaki birçok atık maddeyi kandan uzaklaştırma görevine sahiptir. Atık maddelerin su ile birleşmesiyle de idrar oluşturulur. Kanallar sayesinde de idrar, idrar torbasına taşınır. Eğer bu süre içinde kalsiyum, sistin ve ürik asit gibi mineraller suyun taşıyabileceği yoğunluktan fazla olursa, birbiri üzerine çökmeye başlarlar. Böbrek taşı birbiri üzerine çöken kristaller sonucu oluşur. Böbrek taşı oluşumunda ailesel genetik yatkınlık, beslenme biçimi, ve az su tüketimi önemli rol oynar. Genellikle kalsiyum kristallerinin çökmesiyle oluşan taşlar, gut hastalığı sonucu vücutta ürik asitin artmasıyla da oluşabilir. İdrar yollarındaki çeşitli enfeksiyonlar da çökmeyi arttırabilir. Ufak bir taşın oluşması, kristallerin bu taş üzerinde birikmesine ve taşın büyümesinde de sebep olur.

Böbrek Taşı Belirtileri Nelerdir?

Böbrek taşının belirtileri başında en şiddetli ağrılar arasında bilinen böbrek ağrısı bulunur. Ağrının sebebi, taşın idrar kanallarında oluşturduğu tıkanıklıktır. Taşın gerisinde biriken idrar, idrar kanalını gerer ve ağrı oluşturur. Ağrı ile beraber görülebilecek diğer belirtiler şunlardır:

• bulantı, kusma ve karın ağrısı
• sık idrar yolları enfeksiyonu görülmesi
• İdrarda kanama
• Sık idrar yapma isteği

Böbrek taşı oynamıyor ve idrar geçişine izin veriyorsa, bir belirti oluşturmayabilir. Ayrıca taşın böbrekte bulunması, yıllarca belirti oluşturmadan, böbrek fonksiyonlarını bozabilmekte ve böbrek kanseri ve kaybına yol açabilmektedir. Belirtiler, taşın böbrekten çıkıp kanallara düşmesiyle görülür.

Böbrek Taşı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Böbrek taşı tedavi yöntemleri, böbrek taşının yapısına göre çeşitlilik gösterir. 6 mm den küçük böbrek taşları ilaç tedavisiyle düşürülür. Özellikle bayan hastalarda 1 cm’den küçük taşların ilaç desteğiyle kendiliğinden düştüğü görülebilir. Daha önce böbrek taşı düşürmüş hastalarda da, taşın kendiliğinden düşmesi daha kolaydır. Bunların aksine idrar kanallarında darlık, böbrek yapısından düşüklük veya dönem olan bireylerde taşın düşmesi daha zordur. Bu durumlarda ilaç tedavisi yeterli olmaz ve diğer tedavi yöntemlerine başvurulur.

Boyutu 6-15 mm olan böbrek taşlarında ESWL tedavisi uygulanabilir. ESWL tedavisinde vücut dışından şok dalgalarıyla taş kırılır. Ayrıca ilaç tedavisiyle düşmeyen 6-7 mm altındaki taşlarada da bu tedavi uygulanabilir. 1 ila 1.5 ay süren tedavi anestezi gerektirmeden ayakta uygulanır. Ancak bu tecaviyle her taş kırılmaz. Taşın bulunduğu yer ve sertlik derecesine göre başarı oranı değişebilir.

Kapalı böbrek taşı ameliyatı ile diğer tedavilere yanıt vermeyen taşlar çıkarılır veya parçalanır. Ameliyat esnasında taşa etkili lazer cihazları, pnömatik veya elektro hidrolik taş kırma cihazları da kullanılabilir.

Böbrek Taşının Tekrar Oluşumu Nasıl Engellenir?

Böbrek taşının oluşmasını engellemek için risk faktörlerinin azaltılması gerekir. Bu faktörler özellikle az sıvı tüketmek, çeşitli idrar yolu enfeksiyonları ve metabolik bozukluklardır. Böbrek taşının oluşumuna sebep olan minerallerin çökmesi, su tüketiminin arttırılmasıyla engellenebilir. Mineraller ne kadar daha az yoğun bir ortamda bulunursa, çökme şansları o kadar azaltılır. Ayrıca diyabet ve yüksek tansiyon gibi metabolik rahatsızlıkların da kontrol altına alınması gerekir.

Safra kesesi ameliyatı nasıl yapılır? Yazısına da göz atabilirsiniz.

Böbrek Taşının Engellenmesi İçin Nasıl Beslenilmeli?

Böbrek taşı önlenmesinde beslenme önemli bir rol oynar. Böbrek taşlarının %75’ini oluşturan kalsiyum kristalleridir. Kalsiyum taşı bulunan veya daha önce düşüren kişiler için kalsiyumu düşük perhiz yapmak etkili olmaz. Böbrekteki kalsiyum metabolizmasında bir sorun varsa, kalsiyum ağızdan alınmasa bile kemiklerden gelebilir. Böbrek taşını engellemek için kalsiyumu azaltmak yerine idrarın asit dengesinin asite doğru çekilmesi gerekir. Sitrik asit olan C-vitamini vücutta biriktirilemeyip, idrar yoluyla vücuttan atılır. C-vitamini alımını arttırmak, idrarın PH değerinin aside dönüşmesine sebep olur ve böylece kalsiyumun çökmesini engeller. Ürik asit taşları bulunan hastalarda ise proteinin azaltılması gerekir.